باشگاه خبری فراساحل: معاون امور بین الملل و بازرگانی وزیر نفت گفت: شرکت‌ها و کشورهای خارجی همچنان علاقه‌مند حضور در صنعت نفت ایران هستند و ما در موضعی هستیم که می‌توانیم انتخاب کنیم. برای مثال ما برای یک بلوک توسعه‌ای در صنعت نفت ۱۰ تا ۱۲ درخواست داریم و باید انتخاب کنیم که کدام یک از متقاضیان می‌تواند ما را به اهداف‌مان نزدیک‌تر کند. به گزارش باشگاه خبری فراساحل امیرحسین زمانی‌نیا آخرین وضع مذاکرات نفت را در گفت‌وگو با روزنامه ایران تشریح کرد. متن این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.

دو سال از اجرای برجام می‌گذرد. در این مدت یک قرارداد جذب سرمایه خارجی نیز امضا شده؛ قرارداد طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی با توتال فرانسه. اما به خاطر می‌آورم که در روزهای نخست پسابرجام به امضای قراردادهای نفتی خوشبین‌تر از دستاوردهای کنونی بودید. آیا هنوز هم این دید مثبت به برجام را دارید؟
بله. من هنوز امیدوارم و فکر می‌کنم که به رغم تمام چالش‌هایی که آقای ترامپ، رئیس جمهوری امریکا به وجود آورده، ایران مذاکرات نفتی خود را با یک آهنگ قابل قبولی پیش می‌برد. حتی اروپایی‌ها و آسیایی‌ها به همکاری با ایران امیدوارتر شده‌اند. اتحادیه اروپا و دولت‌هایشان هم تا حالا اعلام کرده‌اند که از شرکت‌های خود حمایت می‌کنند. بعد از ۱۲ ژانویه با امضای ترامپ این موضوع تقویت هم شده است؛ امضایی که در نتیجه آن تعلیق تحریم‌های هسته‌ای ایران تمدید شد و فضا برای جذب سرمایه‌گذاری ایران را خیلی بهتر کرد. هرچند ترامپ تهدید کرده این آخرین بار است. به هر حال شرکت‌ها و کشورهای خارجی بسیار علاقه‌مندند. آنها معتقدند که می‌توانند مذاکرات را پیش ببرند. استقبال هنوز زیاد است و ما در موضعی هستیم که می‌توانیم انتخاب کنیم. برای مثال ما برای یک بلوک توسعه‌ای در صنعت نفت ۱۰ الی ۱۲ درخواست داریم و باید انتخاب کنیم که کدام یک از متقاضیان می‌تواند ما را به اهدافمان نزدیک‌تر کند.

به حمایت دولت‌ها از سرمایه‌گذاران اشاره کردید. آیا این حمایت‌ها شامل مسائل بانکی هم می‌شود؟
مشکلات بانکی هنوز وجود دارد، اما شدنی است. صنعت نفت می‌تواند کارهای خود را در شرایط فعلی هم با کمک بانک‌های کوچک‌تر انجام دهد. به هر حال مشکل عمده‌ای در این زمینه نیست. مهم این است که ما توافق کنیم و مذاکرات را به سرانجام برسانیم.

گره مسائل بانکی کجاست؟
مسائل استراتژیک و سیاسی تعیین‌کننده روند رشد اقتصادی نیز هست و ما از زمان انقلاب با این مفاهیم آشنا هستیم. در این ۲ سال بعد از برجام صحبت از آن است که مسائل اقتصادی هم به همان اندازه مهم است. الان گره‌های سیاسی و استراتژیک زیاد است. اما برجام یکسری تحریم‌های ویژه را برطرف کرده و مشکلات باقی مانده ناشی از برجام نیست. برای مثال مشکلات بانکی به‌دلیل عدم موفقیت برجام نیست، بلکه به‌دلیل تغییراتی است که در روند بانکداری به وجود آمده و تعهدات مالی جدید و کنوانسیون‌هایی که برای مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم ایجاد شده است و ما هنوز به آن نپیوستیم. به هر حال این موضوع در حال بررسی است و در این دو سال موفقیت بسیار زیادی بعد از برجام داشته‌ایم.

روند جذب سرمایه خارجی در صنعت نفت را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
همین الان این مذاکرات با جدیت در حال پیگیری است و این هفته هم ادامه پیدا می‌کند. ما برای توسعه چهار میدان مذاکره می‌کنیم. این میدان‌ها شامل آب تیمور، منصوری، آزادگان و یادآوران هستند. علاوه بر این چهار میدان، طرح توسعه لایه‌های نفتی پارس جنوبی نیز مطرح است. روند این مذاکرات بسیار قوی است. همین هفته خیلی از این مذاکرات پیگیری می‌شود که فکر می‌کنم از این هفته به بعد سرعت بیشتری نیز می‌گیرد. لذا هنوز هم به مذاکرات خوش‌بین هستم.

مهم‌ترین عامل کند بودن روند مذاکرات چه بوده است؟
شرایط ژئواستراتژیک و منطقه‌ای و فضایی که علیه ایران ایجاد شده -خصوصا با آمدن آقای ترامپ- ابهامات نسبت به آینده همکاری با ایران را تقویت کرده است. از سوی دیگر، اختلاف‌ها و مسائل داخلی هم به این موضوع کمک کرده است. مدل جدید قراردادهای نفتی هم که ۲ سال و اندی طول کشید تا به توافق و اجماع داخلی برسد، بی‌تأثیر نبود. این عوامل روند را کند کرده، اما فکر می‌کنم از این پس با سرعت بیشتری پیش خواهد رفت، زیرا مهم است افزایش ظرفیت تولید نفت خام را در اولویت قرار دهیم تا امنیت کشور تأمین شود و کسی مانند ترامپ نتواند ما را تهدید کند.

فکر می‌کنید روند اجرای قرارداد توتال قابل قبول است؟ مناقصه آزادگان چه زمانی برگزار خواهد شد؟
توتال فرانسه برای فاز ۱۱ پارس جنوبی در حال انجام فعالیت است. مناقصه‌های زیادی برگزار کرده و به‌زودی آنها را نهایی نیز خواهد کرد. این قرارداد روند رو به رشدی دارد.

فرانسوی‌ها برای توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی تعهد کافی دارند؟
بله. خیلی جدی هستند. هم توتال و هم دولت فرانسه می‌خواهند این همکاری پیش برود. نه فقط توتال، بلکه شرکت‌های دیگر آسیایی و اروپایی هستند که می‌خواهند با ایران همکاری داشته باشند.

به نظر شما چرا ترامپ اجازه داد تعلیق تحریم‌های ایران یک بار دیگر تمدید شود؟
آنچه ترامپ می‌گوید مثل این است که نه تنها برجام، بلکه کل معاهده‌ منع اشاعه‌ تسلیحات هسته‌ای (ان پی تی) را از اول مذاکره کند. این حرف‌ها از نظر استراتژیک و کل جامعه بین‌الملل واقع‌بینانه نیست، بنابراین از نظر جامعه بین‌الملل همه تهدیدات، مطالبات و درخواست‌های ترامپ پذیرفتنی نیست و یکی از دلایلی که مجبور شده به رغم میل خود آن را امضا کند، این است که برجام با یک مبنای حقوقی مستحکمی به نتیجه رسید و قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل شد و از بین بردن آن هزینه زیادی دارد.

چرا تهدید‌های امریکا تأثیری بر دیدگاه کشورهای اروپایی نداشته است؟
به خاطر حمایت‌های جامعه بین‌الملل. آنها از برجام حمایت سیاسی قاطع کرده‌اند و به نظر می‌آید که این حمایت ادامه خواهد داشت. آن هم نه به دلایل اقتصادی، بلکه به دلایل استراتژیک و امنیتی.

چرا آثار برجام را به صورت ملموس نمی‌بینیم؟
همانطور که اشاره کردم بخشی از این چالش‌های اقتصادی که الان با آن مواجه هستیم به دلیل پیروزی‌های استراتژیک ایران در منطقه است. یک عده می‌خواهند جلو این پیشرفت و نفوذ را از طریق محدود کردن اقتصادی بگیرند. اما ما خیلی کارها را در این دو سال توانسته‌ایم انجام دهیم. از دو برابر شدن صادرات نفت خام گرفته تا افزایش صادرات محصولات پتروشیمی. مذاکرات برای بخش‌های بالادستی و پایین دستی هم ادامه دارد و امیدوارم در ۲ سال آینده این تغییر را در جیب‌های‌مان حس کنیم. به هر حال ما یک کشور نفتی هستیم که بیش از ۱۰۰سال است نفت خام تولید کرده‌ایم و با آن فعالیت اقتصادی انجام داده‌ایم. میزان تولید ایران در مقایسه با دیگر کشورهای نفت‌خیز ناچیز است. ایران نزدیک به ۴میلیون بشکه در روز ظرفیت تولید نفت دارد اما باید حتما آن را افزایش دهد. اگر ایران در سال ۱۹۹۵ یعنی زمانی که تحریم‌ها در حال اوج‌گیری بود ۸ میلیون ظرفیت تولید نفت خام داشت، یقینا تحریم آن مشکل بود. وقتی تولید ایران اینقدر ناچیز است دنیا می‌تواند ما را به‌راحتی کنار بگذارد. بنابراین امنیت کشور به نوعی با افزایش ظرفیت تولید نفت گره خورده است. دلایل اقتصادی آن که روشن است، اما به دلایل امنیتی باید این کار را انجام دهیم. من به آینده امیدوارم، اما زمان زیادی را از دست داده‌ایم و از این به بعد باید با آینده‌نگری و سرعت بیشتری حرکت کنیم.